Top 10 Sự Kiện Chính Trị Xã Hội Thế Giới Nổi Bật Nhất Năm 2017

Ngày 06/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và quyết định di chuyển đại sứ quán Mỹ đến đây. Quyết định này khiến căng thẳng tranh chấp Jerusalem leo thang. Jerusalem, thánh địa nghìn năm, là điểm nóng tranh chấp giữa ba tôn giáo lớn: Hồi giáo, Do Thái giáo và Cơ Đốc giáo. Tranh chấp Jerusalem từng là nguyên nhân chính của các cuộc chiến tranh thời Trung Cổ. Hiện nay, Jerusalem là tâm điểm xung đột giữa Israel và Palestine, với nhiều cuộc đụng độ đẫm máu trong những năm gần đây. Giới chức quốc tế lo ngại rằng quyết định của Mỹ có thể đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông vào bế tắc. Nhiều quốc gia Hồi giáo như UAE, Iran, và Ả Rập Xê-út đã lên tiếng phản đối, trong khi các đồng minh thân cận của Mỹ cũng không ủng hộ. Từ ngày 06/12, các cuộc biểu tình và đụng độ giữa người Palestine và lực lượng an ninh Israel diễn ra liên tục, khiến ít nhất 12 người thiệt mạng và hơn 3.700 người bị thương.

Tháng 6/2017, khủng hoảng ngoại giao Qatar bùng nổ khi các quốc gia vùng Vịnh do Ả Rập Saudi dẫn đầu cắt đứt quan hệ ngoại giao với Qatar. Các nước này bao gồm Ả Rập Saudi, Bahrain, Ai Cập, UAE, Yemen, Libya, Maldives và Jordan. Nguyên nhân chính của khủng hoảng ngoại giao Qatar được cho là liên quan đến mối quan hệ giữa Qatar và Iran. Iran, một quốc gia phát triển hạt nhân, bị coi là mối đe dọa đối với khu vực. Việc Qatar duy trì quan hệ thân thiết với Iran đã khiến các nước láng giềng tẩy chay. Họ cáo buộc Qatar hỗ trợ khủng bố, can thiệp nội bộ và duy trì liên minh với Iran. Là một trong những quốc gia giàu dầu mỏ nhất thế giới, khủng hoảng ngoại giao Qatar không chỉ ảnh hưởng đến khu vực mà còn tác động toàn cầu. Đây được xem là cuộc khủng hoảng ngoại giao nghiêm trọng nhất Trung Đông trong nhiều năm, một sự kiện "từ mặt" chưa từng có tiền lệ. Cuộc khủng hoảng ngoại giao Qatar kéo dài suốt nửa năm và vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Bên cạnh những tin tức đáng lo ngại, Top 10 Sự Kiện Chính Trị Xã Hội Thế Giới Tiêu Biểu Nhất Năm 2017 cũng mang đến tin vui: tổ chức nhà nước Hồi giáo tự xưng IS bị diệt trừ tại sào huyệt cuối cùng Raqqa và Mosul. Ngày 06/12, Bộ Quốc Phòng Nga tuyên bố Syria đã đánh bại IS sau 6 năm chiến tranh ác liệt. Lực lượng đối lập Syria (SDF) do Mỹ hậu thuẫn đã tiêu diệt IS tại Raqqa - thành trì lớn nhất của IS vào tháng 10. Đến tháng 12, quân đội Syria do Nga hậu thuẫn cũng tiêu diệt IS tại sào huyệt cuối cùng Mosul. Đây là chiến thắng quan trọng trước chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan và khủng bố. Tuy nhiên, cả Nga và Mỹ đều cảnh báo rằng đây chưa phải là dấu chấm hết cho IS, vì nhiều tay súng đã trốn khỏi Iraq và Syria, đồng thời IS đang tìm cách tái tổ chức tại các nước Hồi giáo Đông Nam Á.

Brexit - sự kiện Anh rời khỏi Liên minh Châu Âu (EU) - là một trong những sự kiện chính trị nổi bật nhất những năm gần đây. Bắt đầu từ năm 2016 qua cuộc trưng cầu dân ý, Vương quốc Anh quyết định rời EU theo Điều 50 của hiệp ước. Tiến trình này gặp nhiều trở ngại do bất đồng giữa hai bên, cho đến ngày 08/12/2017, Anh và EU mới đạt được thỏa thuận lịch sử về Brexit, mở đường cho giai đoạn đàm phán tiếp theo. Theo AFP, Anh đồng ý chi trả khoảng 45-55 tỷ euro cho Brexit và đảm bảo quyền lợi cho ba triệu công dân EU đang sinh sống và làm việc tại Anh. Thỏa thuận này mang ý nghĩa lịch sử với cả Anh và EU, với tiến trình dự kiến hoàn tất vào ngày 29/03/2018. Kết quả đàm phán sẽ định hình tương lai quan hệ giữa Anh và EU trong những năm tới.

Từ năm 2016, Venezuela đã rơi vào khủng hoảng, và khủng hoảng kinh tế chính trị ở Venezuela càng trở nên nghiêm trọng hơn vào năm 2017 khi quốc gia này chính thức vỡ nợ. S&P Global Ratings thông báo thời hạn trả nợ của Venezuela đã kết thúc vào tháng 10, sau cuộc họp giữa chính phủ và các trái chủ tại thủ đô Caracas. Đồng bolivar của Venezuela mất giá kỷ lục, với tỷ giá 1 USD đổi được 55.200 bolivar, so với 3.200 bolivar đầu năm. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo lạm phát tại đây sẽ lên tới 650% năm 2017 và 2.300% năm 2018. Tình hình kinh tế và đời sống dân sinh tại Venezuela trở nên cực kỳ khó khăn, đẩy nhiều gia đình, cả giàu lẫn nghèo, vào cảnh bất ổn. Là một trong những quốc gia xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới, khủng hoảng kinh tế chính trị ở Venezuela cũng gây tác động lớn đến kinh tế toàn cầu.

Năm 2017, tình hình khủng bố tiếp tục leo thang tại Mỹ và Châu Âu, gây ra nhiều thương vong đáng tiếc. Ngày 1/1, một tay súng người Uzbekistan tấn công hộp đêm Reina ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, khiến 39 người thiệt mạng. Ngày 22/3, một kẻ khủng bố lái xe đâm vào đám đông trên cầu Westminster, London, Anh, giết chết 5 người. Ngày 3/4, một vụ đánh bom tàu điện ngầm tại Saint Petersburg, Nga, làm 5 người chết. Ngày 7/4, một xe tải đâm vào đám đông ở Stockholm, Thụy Điển, khiến 5 người thiệt mạng. Ngày 22/5, vụ đánh bom tại buổi hòa nhạc của Ariana Grande ở Manchester, Anh, làm 22 người chết. Ngày 3/6, IS tấn công bằng xe và dao trên cầu London, Anh, khiến 8 người chết và 50 người bị thương. Ngày 31/10, một xe bán tải đâm vào đám đông ở Manhattan, New York, làm 8 người chết. Ngày 11/12, một vụ nổ bom tại trạm tàu điện ngầm New York đã được ngăn chặn kịp thời, không có thương vong.

Năm 2017, Bitcoin trở thành cơn sốt toàn cầu khi giá trị tăng gấp 20 lần, liên tục lập đỉnh mới. Từ mức giá khoảng 1.000 USD đầu năm, Bitcoin đã chạm mốc gần 20.000 USD vào tháng 12. Sự bùng nổ này bắt nguồn từ việc Nhật Bản chấp nhận Bitcoin như một phương tiện thanh toán, cùng với thông tin Nga có thể công nhận tiền ảo vào năm 2018. Điều này thu hút sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư, đặc biệt trong dịp lễ Tạ ơn và Black Friday. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cảnh báo về rủi ro của Bitcoin. Triệu phú Grant Sabatier gọi đây là một bong bóng, khuyên chỉ nên đầu tư tối đa 1% tài sản vào Bitcoin. Cuối năm, giá Bitcoin lao dốc mạnh, từ gần 20.000 USD xuống còn 10.400 USD chỉ trong một tuần, khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại về tính bền vững của đồng tiền ảo này.

Sự kiện nổi bật nhất trong Top 10 Sự Kiện Chính Trị Xã Hội Thế Giới Tiêu Biểu Nhất Năm 2017 là việc Donald Trump chính thức nhận chức và cuộc chuyển giao quyền lực tại Mỹ. Sau chiến thắng trước Hillary Clinton trong cuộc bầu cử năm 2016, Donald Trump trở thành tổng thống Mỹ từ ngày 20/01/2017. Với các chính sách dân túy như thắt chặt luật nhập cư, xây tường biên giới với Mexico, bãi bỏ Obamacare, rút khỏi TPP và COP21, Donald Trump bắt đầu thực hiện chiến dịch "Make America Great Again". Đảng Cộng hòa cũng giành đa số tại Thượng viện, tạo nên sự chuyển giao quyền lực lớn. Trong năm đầu tiên, nhiều nhân vật chủ chốt trong Nhà Trắng như Reince Priebus, Steve Bannon, Sean Spicer, và Michael Flynn đã rời nhiệm sở. Các quyết định gây tranh cãi của ông Trump bao gồm trục xuất người nhập cư, rút khỏi TPP và COP21, và công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

Từ đầu năm đến ngày 15/12, Triều Tiên đã thực hiện một vụ thử bom nhiệt hạch (lần thứ sáu) và 23 vụ phóng tên lửa, bao gồm ba lần thử tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM). Dưới thời Kim Jong Un, Triều Tiên đã thực hiện 89 vụ thử tên lửa, vượt xa con số 16 thời Kim Jong Il và 15 thời Kim Nhật Thành. Ngày 29/11, Triều Tiên thử thành công tên lửa hạt nhân xuyên lục địa Hwasong-15, có tầm bắn hơn 13.000 km, đe dọa trực tiếp đến Mỹ và các đồng minh. Điều này đẩy căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên lên cực điểm. Mỹ đáp trả bằng các cuộc tập trận chung với Hàn Quốc, trong khi Liên Hợp Quốc áp đặt các biện pháp trừng phạt toàn diện. Ngày 22/12, Mỹ triển khai hạm đội máy bay "Ngày Tận Thế" E-6B, có khả năng chống chịu xung hạt nhân và phóng tên lửa hạt nhân từ mọi nơi trên thế giới. Căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên đang ở mức cao nhất, đe dọa một cuộc chiến tranh hạt nhân toàn cầu.

Là một cường quốc mới nổi và đối thủ đáng gờm của Mỹ, Đại hội 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc đã thể hiện tham vọng trở thành siêu cường toàn cầu. Diễn ra từ ngày 18 đến 24/10, chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố Trung Quốc sẽ trở thành "lãnh đạo mới" của thế giới, với vai trò là "một nước lớn có trách nhiệm". Đại hội 19 cũng chính thức đưa "Tư tưởng Tập Cận Bình" vào điều lệ Đảng, trở thành kim chỉ nam cho sự phát triển của Trung Quốc. Theo lộ trình, đến năm 2020, Trung Quốc sẽ trở thành quốc gia "tương đối thịnh vượng", và đến năm 2050, sẽ sánh vai với các cường quốc hàng đầu thế giới. Kế hoạch này bao gồm xây dựng quân đội "đẳng cấp thế giới", đủ sức chiến thắng mọi cuộc chiến.