Top 12 Điều thú vị nhất về Tết Nguyên Đán - Khám phá văn hóa truyền thống

Cúng giao thừa là nghi lễ thiêng liêng, đánh dấu thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Người Việt tin rằng, đây là lúc các vị thần Hành khiển, Hành binh, và Phán quan bàn giao nhiệm vụ. Mâm cỗ cúng giao thừa không chỉ là lễ vật dâng lên các vị thần mà còn là cách để gia đình bày tỏ lòng biết ơn, cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc. Pro Tip: Chuẩn bị mâm cỗ đầy đủ với bánh chưng, xôi gà, và hoa quả để thể hiện sự thành kính.

Theo truyền thống người Việt, Tết Nguyên Đán là dịp để gia đình sum vầy, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành. Màu đỏ, biểu tượng của sự may mắn và thịnh vượng, luôn được ưa chuộng trong trang phục ngày Tết. Người xưa tin rằng màu đỏ có thể xua đuổi tà khí, mang lại điềm lành. Pro Tip: Kết hợp trang phục màu đỏ với phụ kiện như khăn quàng, túi xách để tăng thêm sự rực rỡ và ý nghĩa. Tránh mặc màu đen hoặc trắng vì chúng tượng trưng cho sự u buồn và không phù hợp với không khí lễ hội.

Ngày Tết, mâm cỗ không chỉ đầy ắp thức ăn mà còn không thể thiếu những loại bánh kẹo, mứt Tết thơm ngon. Đây không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng của sự ngọt ngào, may mắn trong năm mới. Các gia đình thường chuẩn bị bánh ngọt, hạt dưa, hạt hướng dương để tiếp đãi khách. Pro Tip: Chọn bánh kẹo có bao bì đẹp, chất lượng để vừa ngon miệng vừa tạo ấn tượng với khách. Đừng quên kết hợp với trà nóng để tăng thêm hương vị và sự ấm cúng.

Người Việt Nam có tục kiêng quét nhà và đổ rác vào ngày Tết, bắt nguồn từ câu chuyện “Sự tích cái chổi”. Theo truyền thuyết, một người phụ nữ trên thiên đình bị biến thành chổi vì phạm tội và chỉ được nghỉ 3 ngày Tết. Từ đó, người Việt tin rằng quét nhà trong những ngày này sẽ quét đi tài lộc và may mắn. Pro Tip: Hãy dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ trước giao thừa và để rác ở một góc nhà, không đổ đi, để giữ lại vận may cho cả năm. Đây là cách để vừa giữ gìn truyền thống vừa đảm bảo nhà cửa sạch sẽ.

Mua muối cầu may là một phong tục thú vị và ý nghĩa trong dịp Tết Nguyên Đán, đặc biệt phổ biến ở miền Bắc. Người Việt quan niệm rằng "đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi", muối tượng trưng cho sự mặn mà, tình cảm gắn kết giữa các thành viên trong gia đình. Vào thời khắc giao thừa, nhiều người thường đến đền chùa để cầu bình an, sức khỏe và mua những gói muối nhỏ mang về nhà như một biểu tượng của may mắn. Pro Tip: Hãy mua muối vào sáng sớm mùng 1 Tết để tăng thêm ý nghĩa và niềm tin về sự may mắn trong năm mới.

Theo quan niệm của người Việt, người đầu tiên bước vào nhà sau thời khắc giao thừa được coi là người xông đất, mang theo lời chúc năm mới và may mắn cho gia chủ. Người xông đất nếu hợp tuổi với gia chủ sẽ đem lại nhiều thuận lợi, tài lộc cho cả năm. Pro Tip: Hãy chọn người xông đất có tuổi hợp với gia chủ và mang theo lời chúc ý nghĩa để tăng thêm sự may mắn. Đây là cách để bắt đầu năm mới với nhiều niềm vui và hy vọng.

Ngày Tết là thời điểm linh thiêng, khởi đầu cho một năm mới. Người Việt quan niệm rằng "có thờ có thiêng, có kiêng có lành", nên mọi người thường tránh tranh cãi, gắt gỏng để giữ hòa khí. Trẻ con không khóc lóc, người lớn không quát mắng, tất cả đều hướng đến sự vui vẻ, hòa thuận. Pro Tip: Hãy tránh vay mượn, đòi nợ hay trả nợ vào ngày Tết để cả năm không gặp cảnh túng thiếu, tiền bạc được may mắn, phát đạt.

Phong tục gói bánh chưng ngày Tết là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, gắn liền với nền văn minh lúa nước. Theo truyền thuyết “Bánh chưng, bánh giầy”, Lang Liêu, người con trai thứ 18 của vua Hùng, đã sáng tạo ra hai loại bánh này từ những nguyên liệu giản dị như gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn và lá dong. Bánh chưng tượng trưng cho đất, bánh giầy tượng trưng cho trời, thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên và thiên nhiên. Pro Tip: Hãy cùng gia đình gói bánh chưng để giữ gìn truyền thống và tạo không khí ấm cúng ngày Tết.

Tết Nguyên đán được tính theo Âm lịch nên sẽ muộn hơn Tết Dương lịch. Do quy luật 3 năm nhuận một tháng của âm lịch nên ngày Mùng 1 của Tết Nguyên đán luôn luôn sau ngày 21/1 Dương lịch và trước ngày 19/2 Dương lịch.

Ý nghĩa các ngày trong Tết nguyên đán:

• Mồng Một Tết cha – Mồng Hai Tết mẹ: Trong 2 ngày này, người Việt bày cỗ cúng Tân niên, vui vầy sum họp, trao cho nhau những lời chúc để bày tỏ lòng hiếu thảo, tình thương yêu, với mong ước một năm mới an vui, may mắn và hạnh phúc cho cả gia đình. Ngày mồng Một các gia đình sẽ về bên nội để chúc thọ ông bà, cha mẹ và thắp hương cúng bái tổ tiên để tỏ lòng thành kính. Đến ngày mồng Hai, các gia đình sẽ sang chúc Tết bên nhà ngoại với những nghi thức trang trọng, đầm ấm và thân tình như ngày mồng Một.
• Mồng Ba Tết thầy: Mồng Ba tháng Giêng là dịp để các học trò đến chúc Tết thầy cô giáo.

Ngoài ra, trong 3 ngày Tết, người dân Việt Nam thường có văn tập tục đi thăm viếng và chúc Tết gia đình, họ hàng, bạn bè, làng xóm để hỏi thăm những điều đã làm được trong năm cũ và chúc nhau một năm mới tốt lành, may mắn, phát tài phát lộc.

Tết Nguyên đán (hay thường được gọi là Tết Âm lịch, Tết Cổ truyền) là dịp lễ quan trọng nhất trong một năm của người Việt Nam và một số các dân tộc sử dụng lịch mặt trăng (âm lịch). Theo các nhà nghiên cứu dân tộc học, từ "Tết" được xuất phát từ chữ Hán và được đọc theo âm Hán Việt là "Tiết" (nghĩa là đốt tre đốt trúc, mở rộng nghĩa là một phiến đoạn thời gian trong năm).

Trong một năm có nhiều ngày, nhiều dịp Tết và trong những dịp Tết đó thì Tết Nguyên đán là quan trọng nhất. Trong đó, "Nguyên" có nghĩa là sự khởi đầu hay sơ khai và "đán" là buổi sáng sớm. Nguyên đán có nghĩa là ngày đầu tiên/buổi sáng đầu tiên trong một năm. Ngoài ra, nhiều người cũng lí giải từ "nguyên" còn thể hiện cho sự đầy đủ, tròn trịa, trọn vẹn và cũng vì thế, Tết Nguyên đán còn có một ý nghĩa khác biểu trưng cho ước muốn cuộc sống luôn được ấm no, đầy đủ của người dân.

“Lì xì” đầu năm là một phong tục truyền thống, một nét đẹp văn hóa của người phương Đông với mong muốn mang lại nhiều may mắn cho mọi người trong năm mới. Tục “lì xì” là một phần đậm đà của phong vị Tết Việt Nam, đặc biệt đối với trẻ con, khiến trẻ nhớ tới Tết như một thời điểm mở đầu năm mới. Tục lì xì có khá nhiều nguồn gốc khác nhau. Nhưng ở Việt Nam, tục lì xì làm tăng thêm nét đẹp Tết Việt, đặc biệt đối với trẻ con, chúng háo hức, chờ đợi đến ngày Tết không chỉ vì là khởi đầu năm mới may mắn, hạnh phúc mà còn mong chờ được ông bà, bố mẹ, anh chị lì xì đầu năm. Có rất nhiều câu truyện truyền miệng trong đó tương truyền rằng, có một con yêu quái chuyên xuất hiện vào đêm Giao Thừa, thích xoa đầu trẻ con đang ngủ ngon giấc làm chúng bị sốt cao hoặc trở nên ngớ ngẩn. Vì thế những gia đình có trẻ nhỏ phải thức cả đêm để canh không cho yêu quái làm hại con mình. Và màu đỏ chính là màu giúp những con yêu quái tránh xa những đứa nhỏ.

Vì thế nhiều người cho rằng những bao lì xì đỏ sẽ mang lại may mắn và những điều tốt lành cho năm mới. Bao lì xì thường là màu đỏ hoặc vàng vì nó tượng trưng cho sức sống, hạnh phúc và may mắn.

Mỗi khi tết đến xuân về, hoa đào được coi như 'sứ giả' của mùa xuân phương Bắc với sắc hồng rực rỡ len lỏi khắp các con phố lớn cho tới những ngõ nhỏ miền thôn quê. Ở miền Bắc, hoa đào là loại cây không thể thiếu trong mỗi gia đình, và đặc biệt hoa đào còn xuất hiện trên bàn thờ tổ tiên.

Tích xưa kể rằng, ở phía Đông núi Độ Sóc có một cây hoa đào mọc đã lâu đời. Cành lá đào to lớn khác thường, bóng cây che phủ cả một vùng rộng... có 2 vị thần tên là Trà và Uất Lũy trú ngụ ở trên cây hoa đào khổng lồ này. Các vị diệt trừ ma quái, giúp cho người dân trong vùng có được cuộc sống yên bình, hạnh phúc. Khiếp sợ trước quyền năng to lớn của 2 vị thần, lũ yêu ma cũng sợ luôn cả cây đào. Chỉ cần trông thấy cành hoa đào là chúng đã sợ hãi bỏ chạy.

Tuy nhiên, đến ngày cuối năm, cũng như các thần khác, 2 thần Trà và Uất Lũy phải lên thiên đình chầu Ngọc Hoàng. Chính vì thế, lũ yêu tinh được dịp hoành hành, tác oai tác quái. Để ma quỷ khỏi quấy phá, dân chúng đã nghĩ ra một cách là đi bẻ cành hoa đào về cắm trong lọ. Nếu ai không bẻ được cành đào thì lấy giấy hồng điều vẽ hình 2 vị thần linh dán ở cột trước nhà để xua đuổi ma quỷ. Từ đó, hàng năm, cứ mỗi dịp Tết đến, mọi nhà đều cố gắng đi bẻ cành hoa đào về cắm trong nhà để trừ ma quỷ. Tuy nhiên về sau, người ta quên mất ý nghĩa thần bí của tục lệ này vì không còn tin vào ma quỷ, thần linh như tổ tiên ngày xưa.
Ngoài ra, cây đào được xem là loài cây trị bách quỷ nên khi đón năm mới ai cũng muốn để một cây đào trước cửa nhà. Không chỉ vậy, hoa đào tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở, rực rỡ và phát triển mạnh mẽ. Năm mới từ các tổ chức cơ quan đến nhà riêng, ai cũng sắm đào với mong muốn an khang thịnh vượng, làm ăn thuận lợi, phát tài, gia đình vui vẻ. Hoa đào đem đến nguồn sinh khí mới, mọi người trong gia đình dồi dào sức khỏe, vạn sự như ý và gieo vào lòng người niềm tin, hi vọng về những điều tốt đẹp trong tương lai.