Top 12 Món ăn truyền thống ngày Tết tại miền Bắc - Khám phá hương vị Tết cổ truyền

Thịt đông là món ăn đặc trưng của miền Bắc, thường xuất hiện trong những ngày Tết lạnh giá. Món ăn này không chỉ mang hương vị thơm ngon mà còn tạo nên không khí ấm cúng, sum vầy của gia đình. Với nguyên liệu chính từ thịt lợn, thịt gà hoặc chân giò, thịt đông được chế biến cầu kỳ với các bước ướp gia vị, xào cùng mộc nhĩ, nấm hương, và cà rốt. Sau khi ninh nhừ, thịt được để đông tự nhiên trong tiết trời lạnh, tạo nên lớp thạch trong veo, đẹp mắt. Ăn kèm với dưa hành chua giòn, thịt đông trở thành món ăn đậm đà, hấp dẫn, phù hợp với không khí Tết truyền thống.

Pro Tip: Để thịt đông trong và đẹp, hãy vớt bọt kỹ khi ninh và để thịt nguội tự nhiên trước khi cho vào tủ lạnh. Bạn cũng có thể thêm chút gừng để tăng hương vị và giúp món ăn ấm bụng hơn.

Thịt bò kho là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm Tết của người miền Bắc. Được chế biến từ thịt bò mềm ngon, cà rốt và khoai tây, món ăn này mang hương vị đậm đà, thơm ngon khó cưỡng. Cách làm đơn giản nhưng cần sự tỉ mỉ: phi thơm hành tỏi, xào thịt săn lại, sau đó ninh cùng cà rốt, khoai tây, hoa hồi và sả đập dập. Nếu dùng nồi áp suất, thời gian ninh sẽ rút ngắn đáng kể. Thêm dầu điều để tạo màu đẹp mắt và nêm nếm gia vị vừa miệng. Khi thưởng thức, thịt bò mềm nhừ, hương vị đậm đà hòa quyện với vị ngọt tự nhiên của rau củ, tạo nên trải nghiệm ẩm thực khó quên. Ăn kèm với cơm nóng, bún hoặc bánh mì, thịt bò kho là lựa chọn hoàn hảo cho bữa cơm sum vầy ngày Tết.

Pro Tip: Để thịt bò mềm và thấm gia vị hơn, hãy ướp thịt với chút nước mắm, đường và tỏi băm trước khi nấu. Nếu thích ăn cay, thêm ớt hoặc sa tế để tăng hương vị.

Nem rán, hay còn gọi là chả đa nem, là món ăn có nguồn gốc từ ẩm thực Trung Hoa nhưng đã được người Việt biến tấu để phù hợp với khẩu vị địa phương. Ngày nay, nem rán trở thành món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của nhiều gia đình. Với lớp vỏ bánh đa nem giòn rụm và nhân thơm ngon gồm thịt lợn, nấm hương, mộc nhĩ, cà rốt, và giá đỗ, nem rán mang đến hương vị hấp dẫn, đậm đà. Khi rán vàng đều, nem tỏa ra mùi thơm nồng nàn, kích thích vị giác. Điểm nhấn của món ăn chính là nước chấm chua ngọt, được pha chế từ nước mắm, đường, chanh, tỏi, và ớt, tạo nên sự hài hòa tuyệt vời khi thưởng thức.

Pro Tip: Để nem giòn lâu, hãy rán nem ở lửa vừa và đảm bảo dầu ngập mặt nem. Bạn cũng có thể thêm chút bột nghệ vào nhân để tạo màu vàng đẹp mắt.

Canh măng hầm chân giò là món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ Tết miền Bắc. Với nguyên liệu chính là măng khô và chân giò tươi ngon, món ăn này mang hương vị đậm đà, béo ngậy. Chân giò được xào sơ với hành tím để săn lại, sau đó ninh cùng măng khô đã ngâm và luộc kỹ để loại bỏ vị đắng. Quá trình ninh kỹ giúp thịt mềm nhừ, hòa quyện với vị ngọt bùi của măng, tạo nên món canh hấp dẫn. Thêm mộc nhĩ, nấm hương, hành lá và hạt tiêu để tăng thêm hương vị. Món canh này không chỉ ngon mà còn mang ý nghĩa sum vầy, ấm cúng trong ngày Tết.

Pro Tip: Để măng không bị đắng, hãy ngâm măng qua đêm và luộc 2-3 lần với nước sôi. Khi ninh chân giò, thêm một ít gừng để khử mùi và tăng hương vị.

Canh bóng thập cẩm là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Tết miền Bắc, mang hương vị đậm đà và dinh dưỡng. Món canh này là sự kết hợp tinh tế giữa bóng bì, su hào, cà rốt, đậu Hà Lan, giò lụa, trứng thái chỉ, tôm nõn, và thịt thăn, tạo nên hương vị độc đáo. Bóng bì, phần quan trọng nhất, được chế biến kỹ lưỡng từ da heo ngâm mềm, ướp với rượu trắng và gừng, sau đó cuộn cùng giò sống và trứng, hấp chín rồi cắt miếng vừa ăn. Nước dùng được ninh từ xương, tạo vị ngọt tự nhiên, kết hợp với rau củ tươi ngon. Món canh này không chỉ thơm ngon mà còn mang ý nghĩa sum vầy, ấm cúng trong ngày Tết.

Pro Tip: Để bóng bì giòn và thơm, hãy ngâm da heo với rượu và gừng ít nhất 2 giờ trước khi chế biến. Khi hấp, thêm một ít lá chanh để tăng hương vị.

Chạo (tái) là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Tết, mang hương vị đậm đà và độc đáo. Món ăn này thường được làm từ chân giò hoặc thịt vai, áp chảo vàng thơm rồi thái mỏng, trộn đều với riềng, lá chanh, sả, khế chua hoặc xoài xanh. Khi thưởng thức, chạo được gói trong lá sung cùng các loại rau thơm, chấm với nước mắm pha chanh, tỏi, ớt, tạo nên hương vị chua cay hấp dẫn. Món ăn này không chỉ là món chính trong bữa cơm gia đình mà còn trở thành món nhậu được nhiều người yêu thích.

Pro Tip: Để chạo thơm ngon hơn, hãy ướp thịt với sả băm, riềng và lá chanh trước khi áp chảo. Khi trộn, thêm một ít khế chua hoặc xoài xanh để tăng vị chua tự nhiên.

Thịt gà luộc là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ cúng tổ tiên ngày Tết Nguyên Đán, mang ý nghĩa cầu mong một năm mới đầy đủ, ấm no và hạnh phúc. Gà luộc được chế biến cẩn thận, giữ nguyên hình dạng và phết thêm lớp dầu ăn để da gà bóng đẹp. Món ăn này thường được bày trên bàn thờ tổ tiên trong đêm giao thừa, cùng với các món ăn khác, tượng trưng cho sự khởi đầu thuận lợi và may mắn. Khi thưởng thức, thịt gà vàng tươi, thơm ngon, ăn kèm với lá chanh thái nhỏ và chấm muối tiêu chanh ớt, tạo nên hương vị đặc trưng khó quên.

Pro Tip: Để gà luộc thơm ngon và da bóng đẹp, hãy luộc gà với nước sôi có thêm gừng và hành tím. Sau khi luộc, nhúng gà vào nước lạnh để da săn chắc và bóng hơn.

Xôi là món ăn không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực ngày Tết của người Việt, đặc biệt là xôi gấc. Với nguyên liệu chính từ gạo nếp, gấc, và đỗ, xôi gấc mang màu đỏ tươi tắn, tượng trưng cho sự may mắn và thịnh vượng trong năm mới. Xôi được đồ chín dẻo thơm, không nát, tạo nên hương vị đậm đà và bổ dưỡng. Màu đỏ tự nhiên từ gấc không chỉ đẹp mắt mà còn mang ý nghĩa phong thủy, giúp gia chủ gặp nhiều thuận lợi và thành công. Xôi gấc thường được dùng để thiết đãi bạn bè, người thân trong mâm cỗ Tết, tạo nên không khí ấm cúng và sum vầy.

Pro Tip: Để xôi gấc dẻo thơm và có màu đỏ đẹp, hãy trộn đều gạo nếp với thịt gấc tươi trước khi đồ. Thêm một chút muối và dầu ăn để xôi bóng và thơm hơn.

Một món ăn được dùng để đãi khách trong ngày Tết miền Bắc nữa đó chính là chè kho. Cách nấu chè rất đơn giản mà lại ngon. Chè có một hương vị đặc biệt thơm thơm mùi của đỗ xanh, chút thoang thoảng của nước hoa bưởi ăn vừa mát vừa mềm mịn. Đây là món ăn ngày Tết ở miền Bắc quen thuộc nhất với người dân Hà Nội. Chè kho rất giản dị trong việc kết hợp nguyên liệu, chỉ cần đậu xanh, vừng trắng và đường cát là có thể nấu thành nồi chè. Khi ăn sẽ cảm nhận được sự thanh mát và mềm mịn tan ngay trong miệng.

Với món ăn này, người dân miền Bắc xưa thường dùng để cúng Phật và gia tiên. Đây cũng là thức quà ngon để mời khách quý trong dịp Tết. Hình ảnh quen thuộc với mỗi người là chè kho được cắt thành hình hoa thị cùng ấm trà sen. Mỗi gia đình nấu chè kho với hương vị theo khẩu vị của mình. Có nhà chè thơm mùi vani, nhà thì chè thoảng mùi thơm của thảo quả, nhà thì lại nấu chè thơm mùi hoa bưởi…Trong những ngày Tết, thưởng thức miếng chè kho mềm, mượt, mát đầu lưỡi, thoảng mùi thơm của đỗ xanh quyện với mùi thơm của thảo quả bất cứ ai xa quê thấy nhớ thật nhiều.

Bánh chưng có lịch sử lâu đời và chiếm vị trí đặc biệt trong tâm thức của người Việt. Bánh chưng không đơn thuần là một món ăn, mà là nguồn cội, là văn hóa, là sự tổng hòa của trời, đất với những tinh túy mà thiên nhiên ban tặng cho người Việt. Có lẽ vì thế mà người ta nhớ bánh chưng như nhớ Tết và nhớ Tết là nhớ về món bánh của tổ tiên. Song hành cùng lịch sử dân tộc, bánh chưng đã trở thành linh hồn của ngày Tết ở Bắc Bộ, cũng như món bánh tét ở miền Nam. Nhìn chung, hai loại bánh này là như nhau, chỉ khác nhau về hình thức bên ngoài và một chút nguyên liệu tùy theo khẩu vị vùng miền. Trong cả ngàn năm đồng hóa, người Việt vẫn giữ trọn nếp nhà. Bánh chưng vẫn đi qua những mùa Tết để gắn bó tình cảm gia đình, làng xóm bền chặt hơn.

Bánh chưng tượng trưng cho quan niệm của người Việt xưa về vũ trụ và hội tụ những tinh hoa của đất Việt trong một món ăn giản dị, thân thuộc. Bánh được làm từ các nguyên liệu đơn giản như gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn, lá dong... Gạo nếp chọn loại gạo ngon, to tròn, trắng phau, vo sạch để ráo nước, từng hạt chắc mẩy thơm ngát. Thịt lợn đầy đủ nạc, mỡ, bì cùng với đỗ xanh bỏ vỏ. Tất cả đều là những sản phẩm có được từ công việc trồng trọt và chăn nuôi truyền thống của dân tộc ta từ ngàn xưa. Đơn giản như thế, nhưng chiếc bánh thể hiện tính tư duy sâu sắc của người xưa, từ trong ra ngoài thể hiện triết lý âm dương, tam tài và ngũ hành.

Dưa hành thường được nhắc đến như một món ăn kèm cùng bánh chưng xanh cũng như với một số món ăn đặc trưng khác tại miền Bắc gồm có thịt đông, thịt kho tàu, thịt luộc... Món ăn có vị chua, cay dịu nhẹ sẽ giúp chúng ta tận hưởng được vị ngon của những món ăn khác cũng như giúp cơ thể dễ tiêu hóa thức ăn. Điều đặc biệt là khi nén hành để làm dưa, chúng ta cho thêm các đoạn mía đã được tiện vỏ sạch sẽ rồi để lót ở bên dưới hũ dùng để nén hành, như thế hành sẽ rất thơm và ngon hơn.

Cách muối dưa hành miền Bắc vốn chẳng cầu kỳ, phức tạp như nhiều người vẫn nghĩ. Một món ăn dân giã được tạo nên từ chính những nguyên liệu quen thuộc, gần gũi. Cũng vì vậy mà đã từ lâu đời, đây được xem là món ăn truyền thống của người dân đất Bắc. Và cũng là một món ăn không thể thiếu mỗi dịp Tết đến, xuân về. Ngày nay, món dưa hành không chỉ có trong dịp Tết mà người ta còn muối quanh năm nhưng chỉ có dưa hành muối vào dịp Tết mới ngon chuẩn vị nhất.

Từ xưa đến nay giò luôn là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Việt. Giò lụa là một món ăn khá phổ biến trong đời sống ẩm thực của người Việt Nam. Một món ăn vừa dân dã nhưng cũng không kém phần sang trọng. Món giò lụa này có nguồn gốc ngoài Bắc, khi được phổ biến ở miền Nam thì được gọi với cái tên khác là chả lụa. Qua thời gian, cách làm giò lụa ở mỗi miền mỗi khác, tuy vẫn được làm từ hai nguyên liệu cơ bản là thịt lợn (thịt heo) giã nhuyễn cùng các loại gia vị. Vì cách làm khác nhau nên hương vị cùng phẩm chất giò lụa cũng khác nhau. Nhưng dù thế nào, cách làm giò lụa miền Bắc vẫn được coi là cách làm giò lụa truyền thống và có hương vị đặc trưng riêng.

Bên cạnh giò lụa thì giò xào cũng là món không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc. Ngày xưa ông bà ta gói giò xào bằng lá chuối, lá dong... ngày nay với sự cải tiến cũng như nhu cầu thì đã có sẵn khuôn để gói giò xào. Món giò xào ın vào dai sần sật của mộc nhĩ, bì lợn, thơm ngon vị tiêu xanh, lại không lo bị ngán. Các món giò cũng vô cùng phong phú phải không nào? Ngoài ra còn có giò bò, giò trâu,... Các món giò khi bày cỗ giò thường được thái theo khoanh, chia thành miếng gọn gàng trông đẹp mắt và dễ gắp. Giò đã trở thành biểu trưng cho Tết miền Bắc từ những điều vô cùng giản dị như vậy đó.