Top 10 Điểm du lịch nổi tiếng tỉnh Hưng Yên - Khám phá văn hóa và lịch sử

Chùa Chuông - Phố Hiến là một trong những công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa tâm linh. Được xây dựng từ thời Lê, chùa Chuông đã trải qua nhiều lần trùng tu nhưng vẫn giữ nguyên nét kiến trúc nghệ thuật thời Hậu Lê. Trong tác phẩm của Trịnh Như Tấu, chùa Chuông được ca ngợi là “danh lam nổi tiếng của phố Hiến”. Năm 1992, chùa được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật. Tọa lạc tại phường Hiến Nam, TP. Hưng Yên, chùa Chuông còn được biết đến với tên gọi Kim Chung Tự (chùa Chuông Vàng) gắn liền với truyền thuyết về quả chuông vàng bí ẩn.

Truyền thuyết kể rằng, trong một trận lũ lớn, quả chuông vàng trôi dạt vào bãi sông thôn Nhân Dục. Dù nhiều nơi cố gắng kéo chuông về nhưng chỉ có dân làng Nhân Dục thành công nhờ lòng thành kính. Họ xây dựng chùa và treo chuông, mỗi lần thỉnh chuông, tiếng ngân vang xa hàng vạn dặm. Khi quân xâm lược phương Bắc tìm cách đánh cắp chuông, các tăng ni đã giấu chuông xuống giếng, và từ đó, chuông vàng biến mất. Đến tham quan chùa Chuông, du khách sẽ được chiêm ngưỡng kiến trúc cân đối, hài hòa, và cảm nhận sự thanh tịnh, hướng tới cái thiện trong tâm hồn.

Địa chỉ: Hiền Nam, Hưng Yên

Đến với đền Ghênh tại thôn Ngọc Quỳnh, Như Quỳnh, bạn sẽ được khám phá một di tích lịch sử gắn liền với Hoàng Thái hậu Ỷ Lan - người phụ nữ tài đức vẹn toàn, suốt đời vì nước, vì dân. Đền Ghênh được xây dựng theo phong cách kiến trúc thời nhà Lý, bao gồm ba phần chính: tiền tế, bái đường và hậu cung. Chính điện quay về hướng nam, nhìn xuống Tam giao thủy, tạo nên một không gian hài hòa giữa thiên nhiên và kiến trúc. Tam quan của đền mang đậm nét cổ kính, với phiến đá lớn đặt giữa sân để du khách dâng lễ. Ba tòa nhà chính được xây trên nền cao 9 bậc, phía sau đền là hai giếng nước trong xanh quanh năm, được ví như “mắt rồng”, cùng hai cây cổ thụ tượng trưng cho “mi rồng”.

Đền Ghênh không chỉ là nơi thờ tự mà còn là điểm đến lý tưởng để tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Hoàng Thái hậu Ỷ Lan. Theo truyền thuyết, bà tên thật là Lê Thị Khiết, sinh năm 1044 tại làng Ghênh Sủi. Năm 18 tuổi, bà được vua Lý Thánh Tông đưa vào cung và phong làm nguyên phi nhờ tài sắc và trí tuệ hơn người. Bà đã sinh ra hoàng tử Lý Càn Đức, người sau này trở thành vua Lý Nhân Tông. Đến thăm đền Ghênh, du khách sẽ cảm nhận được sự uy nghiêm và linh thiêng của một di tích lịch sử, đồng thời hiểu thêm về một nhân vật lịch sử đã góp phần làm rạng danh đất nước.

Địa chỉ: Như Quỳnh, Văn Lâm, Hưng Yên

Nếu đã một lần đặt chân đến Hưng Yên, bạn không thể bỏ qua Hồ Bán Nguyệt - một thắng cảnh nổi tiếng với vẻ đẹp hữu tình và không gian thoáng đãng. Hồ nằm giữa lòng thành phố, tạo nên một nét duyên dáng giữa nhịp sống sầm uất. Với hình dáng cong như vầng trăng khuyết, hồ Bán Nguyệt là dấu tích còn lại của dòng sông Hồng khi nó đổi dòng. Phong cảnh nơi đây được ví như bức tranh thủy mặc, với mặt nước trong xanh, hàng cây rợp bóng mát, và không gian yên bình hiếm có giữa lòng đô thị.

Một bên hồ là phố Nguyệt Hồ nhộn nhịp, một bên là con đê sông Hồng thơ mộng với thảm cỏ xanh mướt. Mặt hồ phẳng lặng như tấm gương khổng lồ, phản chiếu bóng cây và mây trời, tạo nên khung cảnh đẹp tựa tranh vẽ. Nhà thơ Chu Mạnh Trinh từng ca ngợi: “Nhất hồ thu tẩy kính quang viên” (Mặt hồ thu quét sáng như gương). Đến đây, du khách không chỉ được tận hưởng không gian trong lành mà còn có cơ hội tham gia các lễ hội văn hóa đặc sắc được tổ chức hàng năm. Hồ Bán Nguyệt không chỉ là điểm đến lý tưởng để thư giãn mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị lịch sử và văn hóa của vùng đất Hưng Yên.

Địa chỉ: TP. Hưng Yên, Hưng Yên

Hưng Yên - vùng đất “Hưng thịnh” và “Yên bình” - tự hào là quê hương của nhiều bậc khoa bảng lừng danh. Văn Miếu Xích Đằng, được xây dựng năm 1832 tại thôn Xích Đằng, Lam Sơn, là biểu tượng của trí tuệ và học vấn. Trước mặt văn miếu là hai cây gạo cổ thụ hàng trăm tuổi, tạo nên khung cảnh uy nghiêm và cổ kính. Khuôn viên rộng 6.000 m² bao gồm tam quan, lầu chuông, lầu khánh, hai dải vũ, và khu tháp thờ. Tam quan được thiết kế theo kiến trúc “chồng diêm hai tầng tám mái”, một nét độc đáo được giữ nguyên vẹn từ khi xây dựng và trở thành biểu tượng của tỉnh Hưng Yên.

Lầu chuông treo quả chuông đồng đúc năm 1804, trong khi lầu khánh mang chiếc khánh đá dựng năm 1803. Hai dải vũ, với kiến trúc 5 gian, từng là nơi các quan chuẩn bị lễ phục trước khi vào tế lễ Khổng Tử. Ngày nay, nơi đây trưng bày các hình ảnh về giáo dục và du lịch của tỉnh. Văn Miếu Xích Đằng còn là nơi tổ chức lễ hội vào ngày 10/2 và 10/8 âm lịch, thu hút nhiều người đến dâng hương, thể hiện tinh thần tôn sư trọng đạo. Đặc biệt, vào dịp Tết, lễ hội tại đây còn có các hoạt động văn hóa như hát ca trù và cho chữ đầu xuân, mang đậm nét truyền thống dân tộc.

Địa chỉ: Lê Quý Đôn, Lam Sơn, Hưng Yên

Chùa Thái Lạc, tọa lạc tại thôn Thái Lạc, Lạc Hồng, Văn Lâm, Hưng Yên, là một trong những công trình kiến trúc cổ độc đáo từ thời Trần (thế kỷ XIV). Chùa được xây dựng theo phong cách “Nội Công Ngoại Quốc” và đã trải qua nhiều lần trùng tu vào các thế kỷ XVI, XVII, XVIII, XIX. Nơi đây thờ bốn pho tượng Tứ Pháp: Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện, biểu tượng của sự bảo vệ và che chở. Đặc biệt, chùa còn lưu giữ những tấm ván bưng chạm khắc từ thế kỷ XIV, là những tác phẩm nghệ thuật quý hiếm với các đề tài như nhạc công biểu diễn, rồng phượng, và tiên nữ đầu người mình chim.

Kiến trúc chùa Thái Lạc mang đậm dấu ấn thời Trần, với bộ vì gỗ ở gian giữa thượng điện còn nguyên vẹn. Đây là một trong số ít công trình kiến trúc cổ hiếm hoi còn sót lại, cùng với chùa Dâu và chùa Bối Khê. Bộ vì được chạm khắc tinh xảo, kết hợp hài hòa giữa kiến trúc và nghệ thuật trang trí. Các mảng chạm khắc trên cốn, đố, và cột thể hiện nhiều đề tài phong phú, từ tiên nữ cưỡi phượng đến cảnh dàn nhạc ba người sử dụng nhạc cụ dân tộc. Năm 1964, chùa Thái Lạc được công nhận là Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia, khẳng định giá trị văn hóa và lịch sử to lớn của di tích này.

Địa chỉ: Lạc Hồng, Văn Lâm, Hưng Yên

Đình Đa Ngưu, tọa lạc tại làng Đa Ngưu, Tân Tiến, Văn Giang, là một trong những ngôi đình cổ nhất của Hưng Yên, vẫn giữ nguyên vẹn kiến trúc và cảnh quan qua hàng thế kỷ. Đình được xây dựng từ thời nhà Lý – Trần, với kiến trúc độc đáo gồm hai tòa nhà ghép thành chữ “sĩ”. Sân đình lát gạch Bát Tràng, cùng với hàng trăm cột gỗ chắc chắn, tạo nên vẻ đẹp cổ kính và uy nghiêm. Đình Đa Ngưu không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là minh chứng cho tài năng của những người thợ Việt xưa, với những chi tiết chạm khắc tinh xảo và kiến trúc vững chãi.

Bước qua cổng đình, du khách sẽ được chiêm ngưỡng hình ảnh lưỡng long chầu nguyệt nổi bật trên nền mái đỏ, tạo nên khung cảnh hài hòa giữa thiên nhiên và kiến trúc. Giếng Ngọc và sân đình rộng rãi lát gạch Bát Tràng dẫn lối vào không gian thanh tịnh, nơi thời gian như ngừng lại. Đình Đa Ngưu còn lưu giữ nhiều di vật quý giá, bao gồm sắc phong từ các triều đại, trong đó có sắc phong của Vua Quang Trung. Năm 1520, hai anh em ông Cống Cả và Cống Hai đã khởi công xây dựng đình, và qua nhiều lần trùng tu, đình vẫn giữ được nét đẹp nguyên sơ của kiến trúc cổ.

Địa chỉ: Văn Giang, Hưng Yên

Nằm trong vùng đồng bằng sông Hồng, xã Lạc Đạo nổi tiếng với nghề nấu rượu truyền thống, một trong những đặc sản quý giá của Hưng Yên. Với đất đai màu mỡ được bồi đắp phù sa, Lạc Đạo không chỉ là nơi sản xuất lúa gạo chất lượng mà còn là cái nôi của nghề nấu rượu lâu đời. Rượu Lạc Đạo được chưng cất từ gạo nếp thơm, kết hợp với men lá truyền thống, tạo nên hương vị đặc trưng, được nhiều người ưa chuộng. Ngoài rượu, Lạc Đạo còn nổi tiếng với các đặc sản như nhãn lồng, mật ong, long nhãn, hạt sen, và đặc biệt là cơm nắm muối vừng - món ăn dân dã nhưng đậm đà hương vị quê hương.

Nghề nấu rượu ở Lạc Đạo đã có từ bao đời nay, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Dù trải qua nhiều thăng trầm, kể cả thời kỳ bị cấm đoán dưới thời Pháp thuộc, người dân Lạc Đạo vẫn âm thầm gìn giữ nghề truyền thống. Những mẻ rượu thơm ngon được nấu lén lút vào ban đêm, chôn giấu dưới chân cột nhà, để rồi khi kinh tế thị trường mở cửa, rượu Lạc Đạo lại tỏa sáng, trở thành thương hiệu được nhiều người săn đón. Ngày nay, hầu như nhà nào ở Lạc Đạo cũng biết nấu rượu, từ người già đến thanh niên, thậm chí cả phụ nữ cũng thành thạo nghề. Đến Lạc Đạo, du khách không chỉ được thưởng thức rượu ngon mà còn được trải nghiệm quy trình nấu rượu thủ công, cảm nhận tình yêu và tâm huyết của người dân nơi đây.

Địa chỉ: Văn Lâm, Hưng Yên

Cách Hà Nội khoảng 30 km về phía đông, chùa Nôm tọa lạc tại xã Đại Đồng, Văn Lâm, là một trong những ngôi chùa cổ nổi tiếng của Hưng Yên. Khi bước vào làng Nôm, du khách sẽ được đắm chìm trong không gian cổ kính với những nếp nhà xưa, mái đình rêu phong, cây đa cổ thụ và giếng nước trong vắt. Theo phong tục, du khách thường ghé qua đình Tam Giang để thắp hương cầu may trước khi bước qua cây cầu đá 9 nhịp bắc qua sông Nguyệt Đức, dẫn vào chùa Nôm. Chùa Nôm thuộc thiền phái Lâm Tế, nổi tiếng với 122 pho tượng Phật làm bằng đất, được chạm khắc tinh xảo với những biểu cảm sống động, bao gồm các tượng Tam Thánh, Tam Thế, A Di Đà, và Thập bát La hán. Khuôn viên chùa rợp bóng cây xanh, với hàng trăm cây hoa mẫu đơn, hoa hồng, và hoa đại tạo nên khung cảnh thơ mộng, hài hòa giữa thiên nhiên và kiến trúc cổ.

Ngoài chùa Nôm, du khách còn có thể khám phá quần thể di tích làng Nôm, bao gồm cổng làng, cầu Nôm, chợ Nôm, và đình Tam Giang. Cầu Nôm, được xây dựng hoàn toàn bằng đá xanh, là một công trình kiến trúc độc đáo với tuổi đời hơn 200 năm. Mặt cầu rộng gần 2m, được chạm khắc hoa văn tinh xảo, thể hiện tài nghệ của những người thợ xưa. Hàng năm, đặc biệt vào dịp lễ Tết, hàng trăm du khách từ khắp nơi đổ về đây để lễ chùa và tham quan làng cổ. Chùa Nôm và làng Nôm không chỉ là niềm tự hào của người dân Văn Lâm mà còn là di sản văn hóa quý giá của tỉnh Hưng Yên.

Địa chỉ: Thôn Nôm, Văn Lâm, Hưng Yên

Làng đúc đồng Lộng Thượng, thuộc xã Đại Đồng, Văn Lâm, là một trong những làng nghề nổi tiếng với các sản phẩm đồng tinh xảo như lọ hoa, đỉnh đồng, lư hương, và đồ thờ cúng. Với đôi bàn tay khéo léo của những người thợ tài hoa, làng nghề đã góp phần tạo nên nét đẹp văn hóa của kinh thành Thăng Long xưa. Đến đây, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng quy trình đúc đồng thủ công mà còn có cơ hội tự tay tạo ra những sản phẩm độc đáo dưới sự hướng dẫn của các nghệ nhân. Theo truyền thuyết, nghề đúc đồng tại Lộng Thượng được khởi nguồn từ Quốc sư Khổng Minh Không thời nhà Lý, người đã truyền dạy nghề cho dân làng. Để tưởng nhớ công ơn của ông, người dân đã đúc tượng và thờ cúng ông như một vị tổ nghề.

Ngày nay, làng nghề đã được mở rộng và chuyên môn hóa với các xưởng sản xuất riêng biệt như xưởng làm mâm, chậu, đồ thờ cúng, và tượng. Nhờ sự tổ chức bài bản, làng nghề không chỉ bảo tồn được nghề truyền thống mà còn phát triển mạnh mẽ, đưa sản phẩm đồng Lộng Thượng đến với nhiều nơi trong và ngoài nước. Các sản phẩm từ làng nghề không chỉ phục vụ nhu cầu thờ cúng mà còn trở thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, thể hiện tinh hoa văn hóa và kỹ thuật đúc đồng của người Việt.

Địa chỉ: Làng Rồng, Văn Lâm, Hưng Yên

Đền thờ Chử Đồng Tử tại huyện Khoái Châu, Hưng Yên, là một trong những di tích lịch sử và văn hóa nổi tiếng của Việt Nam. Cách Hà Nội khoảng 25 km, đền nằm bên dòng sông Hồng thơ mộng, gắn liền với truyền thuyết về mối tình đẹp giữa Chử Đồng Tử và công chúa Tiên Dung. Đền thờ chính nằm tại thôn Đa Hòa, Bình Minh, nơi được cho là nơi hai người gặp gỡ và kết duyên. Một ngôi đền khác nằm tại thôn Yên Vĩnh, Dạ Trạch, nơi Chử Đồng Tử cùng hai vị phu nhân về trời. Cả hai ngôi đền đều mang kiến trúc truyền thống nhưng có nét độc đáo riêng, thu hút du khách đến tham quan và dâng hương.

Không chỉ là nơi linh thiêng, đền Chử Đồng Tử còn là điểm đến lý tưởng để ngắm nhìn cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp của vùng quê Hưng Yên. Du khách có thể đứng trên con đê sông Hồng, ngắm nhìn những bãi phù sa cát trắng, hàng cau xanh mướt, và cảm nhận sự bình yên của làng quê. Lễ hội Chử Đồng Tử được tổ chức hàng năm từ ngày 10 đến 12 tháng 2 âm lịch, là dịp để người dân địa phương và du khách tưởng nhớ đến đức thánh Chử Đồng Tử và công chúa Tiên Dung, đồng thời tham gia vào các hoạt động văn hóa đặc sắc.

Địa chỉ: Bình Minh, Khoái Châu, Hưng Yên