8 Lý Do Giáo Dục Phần Lan Đứng Đầu Thế Giới Năm 2016

Ông Arja-Sisko Holappa - cố vấn Hội Đồng Quốc Gia Phần Lan về giáo dục, chia sẻ rằng việc đặt niềm vui của học sinh lên hàng đầu là trọng tâm của nền giáo dục nước này. Ông nhấn mạnh: "Ngạn ngữ Phần Lan có câu: 'Nếu bạn học mà không có niềm vui, kiến thức sẽ dễ dàng bị lãng quên.' Để thực hiện triết lý này, các trường học tại Phần Lan đều có đội ngũ chuyên chăm sóc niềm vui cho học sinh. Ngoài các môn học chính, học sinh được tự do lựa chọn các môn năng khiếu như hội họa, thủ công, âm nhạc, và học tập thông qua các hoạt động vui chơi, không áp lực thi cử. Mỗi ngày, học sinh có 4 lần giải trí ngoài trời, mỗi lần 15 phút. Sau giờ học, bài tập về nhà rất ít, giúp các em có nhiều thời gian khám phá cuộc sống xung quanh.

Tại Phần Lan, việc học luôn được khuyến khích nhưng không ép buộc. Giáo viên tôn trọng quyết định của học sinh, dù là tiếp tục học hay theo đuổi công việc thực tế. Không có áp lực bài tập, điểm số hay thi cử, giáo viên tập trung hướng dẫn học sinh cách tự học và áp dụng kiến thức vào thực tế. Mỗi học sinh được khuyến khích tự tra cứu, phân tích và học hỏi từ cuộc sống xung quanh. Người Phần Lan không ngừng cải tiến phương pháp giáo dục để tối ưu hóa trải nghiệm học tập. Nhờ đó, học sinh Phần Lan học tập với tinh thần tự nguyện và tận hưởng niềm vui trong mỗi buổi học.

Người Phần Lan ưu tiên phát triển kỹ năng và kinh nghiệm sống thực tế hơn là học thuộc lòng lý thuyết để đối phó với các kỳ thi. Do đó, suốt các cấp học, học sinh Phần Lan không phải đối mặt với những kỳ thi căng thẳng. Không có lớp học thêm hay luyện thi, thay vào đó, giáo viên thường xuyên kiểm tra kiến thức để đánh giá hiệu quả phương pháp giảng dạy. Học sinh chỉ cần tham gia một bài thi duy nhất để xét tốt nghiệp trung học, giúp tránh được áp lực bệnh thành tích và tạo môi trường học tập thoải mái.

Một trong những yếu tố then chốt làm nên thành công của nền giáo dục Phần Lan là chất lượng giáo viên đạt chuẩn cao. Tại Phần Lan, giáo viên bắt buộc phải có bằng thạc sĩ và được đào tạo chuyên sâu về phương pháp giảng dạy hiệu quả, thay vì tập trung vào lý thuyết giáo dục cứng nhắc. Các giáo viên thường xuyên hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm để cải thiện phương pháp dạy học và thiết kế bài giảng sáng tạo, dễ tiếp thu. Nhờ đó, nghề giáo viên tại Phần Lan được xã hội tôn trọng và đánh giá rất cao.

Một trong những ưu điểm vượt trội của nền giáo dục Phần Lan là chính sách miễn học phí cho tất cả các cấp học. Phụ huynh không cần lo lắng về chi phí học hành vì chính phủ hỗ trợ 100%. Học sinh còn được hưởng nhiều phúc lợi miễn phí như:

• Bữa trưa miễn phí tại căn tin trường học.

• Dịch vụ xe buýt đưa đón nếu nhà cách trường hơn 2 km.

• Các hoạt động ngoại khóa, tham quan bảo tàng và du lịch thường xuyên.

• Giáo trình và dụng cụ học tập được cung cấp đầy đủ.

Quan điểm bình đẳng là nền tảng trong văn hóa và giáo dục Phần Lan. Một chuyên gia giáo dục Phần Lan so sánh: "Ở Mỹ, trường học như một cửa hàng, phụ huynh có thể mua những gì họ muốn. Còn ở Phần Lan, mọi lựa chọn đều như nhau." Sự bình đẳng được thể hiện qua:

• Cơ sở vật chất và giáo trình đồng đều giữa các trường.

• Tất cả môn học đều được đánh giá ngang nhau.

• Nghề nghiệp phụ huynh được bảo mật để tránh thiên vị.

• Không phân biệt lớp chuyên hay lớp thường; học sinh đều được đối xử công bằng.

Nhờ đó, giáo viên, học sinh và phụ huynh cùng xây dựng một hệ thống giáo dục công bằng, hướng đến lợi ích chung. Đây là bài học quý giá mà các nước khác có thể học hỏi.

Hệ thống giáo dục Phần Lan đảm bảo mọi học sinh đều tốt nghiệp trung học. Hơn 93% học sinh tốt nghiệp từ trường dạy nghề hoặc trung học, cao hơn nhiều so với các nước phát triển khác. Học sinh được tự do lựa chọn hướng đi dựa trên điểm mạnh và yếu của bản thân. Ở tuổi 16, các em có thể chọn chương trình dạy nghề như nhà hàng, xây dựng, y tế hoặc chương trình học thuật để vào đại học. Hơn 43% học sinh chọn dạy nghề để phát triển sự nghiệp. Sau tốt nghiệp, sinh viên được nhà nước hỗ trợ học phí tại 8 trường đại học quốc gia. Tỷ lệ học đại học tại Phần Lan là 66%, một trong những tỷ lệ cao nhất EU.

Văn hóa Phần Lan đề cao sự hợp tác vì lợi ích chung thay vì cạnh tranh cá nhân. Hệ thống giáo dục chủ yếu là trường công lập, với rất ít trường tư. Mọi người cùng đầu tư vào chất lượng giáo dục quốc gia. Không có cạnh tranh về sinh viên hay thành tích giữa các trường. Khi một trường phát hiện phương pháp dạy hiệu quả, họ sẽ chia sẻ ngay với các trường khác. Điều này tạo nên sự khác biệt lớn so với các nước phát triển khác, nơi cạnh tranh giữa trường công và tư về giáo viên, học sinh và kinh phí là phổ biến. Đây là bí quyết giúp giáo dục Phần Lan phát triển đồng đều và toàn diện.